RSS Feed for KötülükCategory: Kötülük

Kötülük / mal / evil / شر »

Ne değildir? Kötülük İyilik’in tersi değildir. Kötülük kendi başına varolamaz çünkü cevher olarak yaratılmamıştır. İyilik’in varlığı mutlaktır ama Kötülük’ün varlığı izafîdir. (Bkz. Derin Lügat Maddesi: Karanlık / Zulmet / Darkness / Obscurité / الظلام) Nedir? Kötülük İyilik nûrunun engellenmesinden doğan zulmettir / zulümdür / karanlık halidir. (اِتَّقُوا الظُّلْمَ فَإِنَّ الظُّلْمَ ظُلُمَاتٌ يَوْمَ الْقِيَامَةِ – “Zulüm, […]

Kötülüğün Sıradanlığı: Adolf Eichman ve Raci Tetik »

İşkence, zulüm, katliam itaat ve fikirsizlikle geçiştirilebilir mi? Darbe tarihimizin ağır günlerinde masumlara çektirilen acılar ‘biz emir kuluyduk’ ifadeleriyle affedilebilir mi? Sahi itaat insan olma olgusunu yok eder miydi? Veya özgür düşünmeyi mi engellerdi? Nazi Almanya’sında Yahudilerin gettolara ve toplama kamplarına nakil edilmesinden sorumlu Otto Adolf Eichmann 11 Mayıs 1960’ta Arjantin Buenos Aires’te Mossad tarafından […]

Kötülüğün Sıradanlığı / Hannah Arendt »

“… Kendisiyle ilişki kuramayan, yaptıklarının, söylediklerinin FaRKında olmayan biri çelişkili konuşmaktan ya da suç işlemekten bir rahatsızlık duymayacaktır çünkü reddedebilir ya da unutabilir. Akıl birilerinin ayrıcalığı değildir, herkeste mevcuttur. FaRKında olMAma hali de zekâsızların ayrıcalığı değil, her insanı pusuda bekleyen ve eylemlerimizin doğru/yanlış oluşunu görMEme ihtimalidir. […] Akıl meselâ öğrenme arzusuna kıyasla cemiyete çok şey kazandırmaz. Değer […]

Varlık ve Hiç – Jean-Paul Sartre (Bölüm 4: Mahalle Baskısı) »

  Sunuş: İşyerinizde, düğün salonlarında, lokantalarda şık giyinmiş insanların hal ve tavırlarına bakın. Tek tek hal hatır sormalar, sizli bizli konuşmalar, hanımlara yer vermeler, şefin önünde düğme iliklemeler, “kritik durumlarda” düzeltilen kravat ve kemerler… Vücud dilinin de dahil olduğu bu kibarlık selinde sürüklenirken tuvalete gittiniz… Tam bir şok! Klozetin kapağını kaldırmadan çiş yapan biri var […]

Kötülük’ten Güzellik çıkar mı? – C.Baudelaire’in şiirleri, O.Dix’in gravürleri »

“Meşhur ozanlar şiir diyarının çiçekli bölgelerini çoktan bölüşmüşlerdi. Kötülük’ten Güzellik’i çıkarmak ise zordu. Gene de hoş geldi bana bu durum.”  Böyle demiş Baudelaire. Demiş ve zor bir soruyu miras olarak bırakmış ünlü kitabı “Kötülük Çiçekleri” ile. Elle tutulur, gözle görülür  bir Kötülük gerçekten var mıdır? Yani İyilik’in zıddı olarak, bir anti-madde gibi Kötülük’ün varlığından söz […]

İnsan Öldürenler (de) Sevilmeye Muhtaçtır »

Murat Karayılan’ın Taraf’ta yayınlanan mektubunda en çok ilgimi çeken satırlar şunlardı: “Hiçbir bireysel çıkar gütmeden dervişane bir mücadele yaşamıyla halkların kardeşliği ve barışı yolunda bir hizmetçiyim.” İnsan garip bir yaratıktır. Emrinde binlerce silahlı adam olsa bile konuşmaya, yazmaya, anlaşılmaya muhtaçtır. İster resim yapsın isterse savaş fark etmez, yaptıklarının bir mânası olsun ister. Bu da yetmez, […]

Ahtapot, Yaşar, Aysel ve ötekiler »

Hatırlayacaksınız, 2008 Avrupa Futbol Şampiyonası için yaptığı isabetli tahminler sayesinde ün kazanmış bir Ahtopot Paul vardı. Akvaryumun içine konan cam kutulardan birinin üzerine oturarak kazanacak ekibi « tahmin » ediyordu bu hayvan. Bu ahtapot-toto tahminlerini iyi ya da kötü diye sınıflandırmak imkânsız, nereden baktığınıza bağlı. Çünkü ahtapot kaybedecek ekibe “kötü” haber verirken kazanacak ekibe “iyi” haber veriyordu. […]

Kötülük’ün zıddı İyilik değildir… »

Sunuş: Kırmızı gezegen Marx’ı konu alan bu yazı dizisinde iki temel kavram üzerinde durduk şimdiye kadar: Şeyleştirme ve Yabancılaşma. Bu bölümde Arendt’in bir kitabından çokça istifade edeceğiz: Kötülüğün Sıradanlığı. Hannah Arendt sıkı bir Marx okuyucusu. Ama 150 yıl öncesinden gelen fikirlerle yetinmiyor. Marxçı kavramları alıp Sokrates, Kant, Jaspers gibi diğer filozofların mirasıyla harmanlıyor; içinde yaşadığı […]

Bir video: “Kötü” yoktur ama “İyi” vardır… »

“Tanri varsa kötülük nereden geliyor? Tanri yoksa iyilik nereden geliyor?” diye soruyordu Leibniz 1666’da. Dün Ahmet Altan’in “Korkunç bir sabah” isimli yazisinin ilk satirlarini görünce Leibniz’in bu sözlerini hatirladim.  “ilahi adaletten” kuşkuya düşmek, “Nasıl insafsız bir kader bu?” diye isyan etmek… Insansi ilâhlar, hayal gücü mahsulü tanrilar bu tür “imalat hatalari” arz edebiliyorlar.  Bu baglamda […]

Şans, Kader, Özgür İrade ve Zaman(3) »

Herbert Weinstein 1991 yılında New York’ta karısını öldürdükten sonra intihar süsü vermek için binanın çatısından aşağı attı. Bir yıl sonra suçunu itiraf etti ama beyninde bulunan ve iltihaplanmış bir kist mahkemece hafifletici etken olarak kabul edildi. “…insanı adım adım nefsani arzulara götüren “çizgi/yol” ile katil/sadist/işkenceci yapan acaba aynı taşlarla örülü olamaz mı? Benimkisi bir iddia […]