RSS Feed for ahlakCategory: ahlak

Bireysel silahlanma Türkiye’ye uyar mı? »

Bildiğiniz gibi bu silsileden 4 gün önce bir anket yaptık. 1914 okurumuz katılmış; 87 yorum yazılmış; herkese teşekkür ediyoruz. Destekleyenler ve karşı olanlar eşit oranda. Bireysel silahlanmayı destekleyen yorumcuların mutabık olduğu konulardan biri adi suçların önlenmesi. “Kötüler zaten silahlı, iyiler de silahlı olursa…” diyorlar. Ancak buradaki sorun “iyi” insanları saptamak. Gerçekte toplum iyi ve kötü […]

Dünyamıza Bakış / Albert Einstein »

Bireysel ve Toplumsal Sorumluluk Burada vicdan ve yasalar arasındaki o eski çatışma ile gene karşı karşıyayız. Nuremberg duruşmaları sırasında, değişik hükümetler, ahlakdışı eylemlerin hükümet buyruğu ile işlenmiş suçlar olduğu gerekçesi ile bağışlanamayacağı kanısındaydılar. Ahlakdışı bir eylemin ne olduğunu kişinin bireysel yargısı ve vicdanı belirler. Ahlâk yasalarının her türlü yasadan önce geldiği düşüncesi ise insanların doğruluk […]

Kendini Savunan İnsan / Erich Fromm »

Son birkaç yüzyılda bir gurur ve iyimserlik ruhu, Batı kültürünün ayırıcı özelliği olmuştur. İnsanın doğayı anlama ve ona egemen olma aracı olan akıl ile gurur duyulmuş; insanlığın en tatlı umutlarından biri olan «çok sayıda insan için en çok mutluluğu sağlama» işinin başarılacağı konusunda iyimser davranılmıştır. İnsanın gururu haklı çıkarılmıştır. O, aklı aracılığıyla içindeki gerçeklikler düşlerdeki, […]

Devlet ve Aile Âhlakı / Kınalızade Ali Efendi »

‘Üstün olanı ilk kısmıdır. Zira korunması, sağlamlığı ve devamı umumiyetle vardır. Bu cins binaların da üstün olanları vardır. Binası sağlam, her zaman yıkılmaktan emin, tavanı yüksek, kapıları geniş, açıklık, her mevsimine münasip ve uygun yeri bulunur. Her şehirde faydalı hava ne taraftan gelirse o taraf kapalı olmaz. Erkeklerin yerinden başka kadınlar için de yerler vardır. […]

Üniversite ahlâkı aforizmaları »

Çoğu meslekte ahlâksızlık hemen görünür. Mühendisin binası çöker, bozuk musluk akar. Ama üniversite hocası ahlâksız ise gelecek kuşaklar öder. Üniversitelerimiz idârî ve ahlâkî çöküş içindedir. Ama bunun bedelini rektörler, dekanlar ve hocalar değil talebeler ve millet ödeyecektir. Hz. Peygamber (s.a.)’in hadîsleri ve Kur’ân’ın âyetleri İslâm’a Göre İlim Ahlâkı hakkında hârikulâde bir doktrin içermektedirler. İslâm’ın temelinde, […]

Vicdan / Conscious / Conscience / ضمير »

Ne değildir? Şuur değil. Nedir? Ateist bile olsa her insanda bulunan ve iyilik yapmaktan haz, kötülükten ise azab duymasını sağlayan his. Ateist düşünür Jean-Paul Sartre tarafından da ifade edildiği gibi: “…İnsan özgürdür ve bunun farkındadır; bu farkındalık ile, özgürlük ve sorumluluk şuuruyla yaşamaya mahkûmdur […]  Mahkûm çünkü kendi kendini yaratmadı. Fakat diğer yandan özgür çünkü dünyaya atıldığı andan itibaren […]

Sanat Kutsalın İfşâsı Mıdır? / Latif Tokat »

“… Tolstoy sanatın iyi ve kötü şeklinden bahseder. Buna göre, ruhu yücelten, bedeni değersiz kılan ve duyguları başarıyla aktaran sanat iyi sanat olacak, bedensel tutkuları güçlendiren duyguları aktaran her şey ise kötü sanat olacaktır. Tolstoy’a göre, sanat sanatçının kendi anlayışını, gördüğü ve hissettiğini başkalarına aktarma çabasıdır. Fakat sanatçı bunu yaparken keşif gücünü kullanarak yapar. Sanat […]

Dedikoducu kaldırımlar, riyakâr duvar ve bencil köprü »

(Keşkül Dergisinde yayınlandı) Çirkin İnsanlar Güzel Şehirler Kurabilir mi? Paris’teyiz… Şerbet gibi bir eylül akşamı; sofrayı balkona kurduk, bol soğanlı çoban salatasının kokusunu dağıtacak en ufak bir esinti yok. Balkonun çaprazındaki kavşakta trafik lambası yayalara “dur” diyor. Bisikletli, sırt çantalı iki çocuğun yaklaştığını görüyorum. Öndeki 12 yaşlarında bir kız, karşıya geçip duruyor, arkadan gelen 8-9 […]

Bilimsel ilerleme neden geriletti insanlığı? »

. … Bu konuda okumak için… Bir pozitivizm eleştirisi Hayatta en kötü mürşit ilim ve fen olmasın sakın? Eğer Atatürk bir kaç yıl daha yaşasaydı o meşhur sözünü geri alır mıydı acaba?… Ateşi keşfetmeden önceki insanlık ile bugünkü “uygarlığımızı” karşılaştırdığımızda hiç yol almadığımız söylenebilir. Bundan 200 bin yıl öncekomşusunun yiyeceğini çalmak için başına taşla vuran neandertal insani […]

İnsan Özgürlüğe Mahkûmdur »

“… Dostoyevski demişti ki “Tanrı yoksa her şey mubah”. Budur varoluşçuluğun başlangıç noktası. Gerçekten de şayet Tanrı yoksa her şeye müsaade var. Bunun bir sonucu olarak insan terk edilmiş. Çünkü ne kendinde ne de kendi dışında tutunacak bir dal bulamıyor. Bir kere mazereti yok. Eğer varlık cevherden (fr. Essence) önce geliyor ise hiç bir şeyi […]