RSS Feed for Zaman Nedir?Category: Zaman Nedir?

Şimdi / Now / Maintenant / Jetzt / الآن »

Ne değildir? Vehim, illüzyon, yanılgı değil. Nedir? İnsanın, gerçekliğin yenilenmesine şahid olması. Neden? Rudolf Carnap, Einstein’ın “Şimdi” olarak adlandırdığı şey hakkında ciddi şekilde endişelendiğini söylemişti çünkü Einstein’ın fizik bilgisi bile bunu açıklamakta yetersizdi. Carnap, Şimdi’yi tecrübe etmenin insan için özel bir şey olduğunu, geçmişten ve gelecekten esasen farklı bir anlam taşıdığını, ancak bu önemli farkın […]

Mühürlenmiş Zaman / Andrey Tarkovski »

Zaman, insana verilmiş hem tatlı hem de acı bir armağandır. Hayat, var olmak için kendine koyduğu hedeflere uygun bir ruh geliştirmesi için insana tanınmış bir süreden başka bir şey değildir ve insan bu gelişimi gerçekleştirmek zorundadır. Dinleme ve anlama yeteneği çok değerlidir… Bir kez olsun, aynı şeyleri hissetmeyi başarabilen iki insan birbirini hep anlayacaktır. Bunlardan […]

Erken – Geç / Early – Late / Tôt – Tard / متأخر – مبكر »

Ne değildir? Birşeyin olması gereken vakte göre önce veya sonra gerçekleşmesi. Nedir? “Erken” ya da “geç” dediğimiz şeyler birer vehimdir. Gerçekte her şey vaktinde olur ve biz durduğumuz yerden bakarak erken ya da geç zannederiz. Gerçekleşen hiçbir olayın esas olması gerekirken ıskalanmış bir vakti yoktur. Nefsimize hoş gelen vakte kıyasla farklı bir vakitte olmuştur. “Erken […]

Kayıp Zamanın Peşinde /Marcel Proust »

Nice zaman erkenden yattım. Bazı defalar, hemen mumu söndürür söndürmez, gözlerim o kadar çabuk kapanıverirdi ki kendi kendime: “İşte uyuyorum” demeğe vaktim kalmazdı. Fakat, yarım saat sonra uyku saatinin geldiği düşüncesi beni tekrar uyandırırdı. Hâlâ elimde sandığım kitabı, bir yana koymak ve ışığı söndürmek isterdim. Uyuduğum esnada okuduğum şeye dair birtakım mülâhazalarda bulunmaktan henüz kendimi […]

Kayıp Zamanın İzinde / Marcel Proust »

Piyanonun hatırasının bile, müziğe ilişkin konulara bakışını yanıltmaya katkıda bulunduğunu ve müzisyene sunulan alanın, yedi notalı daracık bir gam değil, neredeyse tamamı henüz bilinmeyen, sınırsız bir yelpaze olduğunu biliyordu; her biri bir başka âlem olan milyonlarca sevgi, tutku, cesaret ve sükûnet notasından oluşan bu sonsuz alanda, keşfedilmemiş yoğun karanlıkların arasında, ancak tek tük birkaç nota, […]

Kayıp Zamanın İzinde / Marcel Proust »

“Uzun yıllardır, akşamları yatışımın tiyatrosu, dramı dışında Combray’ye ait her şey benim için yok olmuşken, bir kış günü eve döndüğümde, üşümüş olduğumu gören annem, alışık olmadığım halde, biraz çay içmemi önerdi. Önce istemedim, sonra, bilmem neden fikir değiştirdim. Annem, birini gönderip, küçük madlen denilen, bir tarak midyesinin oluklu çenetleri arasında biçimlendirilmiş gibi görünen o kısa, […]

Zaman Aforizmaları »

Varlıkların sürekli değişim halinde olması onlara kalıcı bir hüviyet vermemize engel. Canlı ya da cansız her varlık değişmekte. « Var » olmak değişmekten ibaret. Varlıkların hüviyeti ise bir fikir sadece. Fiillere verdiğimiz isimlerin mânâsı da bizde saklı. Mutlak olarak fiillerde değil. Saniyede 2000 hücresi ölen bir insan “Ben” derken neyi/kimi kastediyor? 50 yaşındaki bir adamın en yaşlı […]

Parçalanmış Hayat-Postmodern Ahlak Denemeleri / Zygmunt Bauman »

« … Her birine bir isim verilen, hepsi sayılan ve hesap edilen, hepsi yavaş yavaş oluşan aile geleneği şatosuna kendi taşını koyan büyük büyük baba ve büyükannelerin, sayısız teyze ve amcaların sararmış resimleri ile dolu bir aile albümünü düşünün; albümün hiçbir kısmını çıkaramaz ya da silemezsiniz, albümdeki her şey –iyi ya da kötü- daimidir… ve birde […]

İradenin Tutsaklığı / Martin Luther »

Erasmus’un “özgür irade” tanımı Haksızlık yapmamak için senin yaptığın tanımı olduğu gibi burada vermeliyim: “Kişinin, kendisini sonsuz kurtuluşa yahut bunun tersi doğrultuda yönlendirmesine olanak veren etkenleri kendisine uygulamasında kullandığı insan iradesinin gücü olarak tanımlayabilirim”. Buna, tanım diyemezsin! Tanım, açık olmalı. Fakat bu ifadenin anlaşılması için her parçasının açıklanması gerek. Ayrıca, bir şeyi açıklamak isterken çok […]

İradenin Tutsaklığı / Martin Luther »

“Özgür irade” hakkında tek bir taneden üç farklı görüş çıkartıyorsun! Şimdi bunlara bakalım. Birincisi, lütuf olmaksızın insanın iyilik yapmak isteyemeyeceği; iyiliği başlatıp, iyilikte ilerleyip ya da iyiliği tamamlayamayacağıdır. Bu görüşe, “aşırı fakat yeterince olası” diyorsun. “Daha aşırı” olarak nitelendirdiğin ikinci görüşün ise “özgür iradenin” yanlızca günaha götürebileceği ve yanlızca lütfun tanrısal bir yaşama kişiyi yönlendirebileceğidir. […]