Archive for Ekim, 2018

İran Rehine Krizi, ABD seçimleri ve Petrol »

İran şahı henüz devrilmemişti, sene 1978, aylardan kasım. Petrol sektöründe başlayan grev ülkeyi sarsıyordu. Harg terminalinde 30 kadar tanker petrol almak için bekliyordu. Ne oluyordu tam olarak? İran Devrimi’nden önce başlayan grev ve sonrasında petrol üretimindeki azalma nedeniyle ikinci petrol şoku başladı, geldik 1979’a. Küresel petrol arzı sadece % 4 oranında azalmıştı ama abartılı yorumlar, […]

Frankenstein ve Marx »

Frankenstein adlı romanın Karl Marx ile aynı yaşta olduğunu duymuş muydunuz? Her ikisi de 1818 yılında gelmişler dünyaya! Tesadüf? … Asla! Mary Shelley tarafından yazılan Frankenstein romanını Marx 25 yaşında iken okumuş ve çok beğenmiş. Meşhur eseri Kapital’deki “kan emici Kapitalizm” metaforu ihtimal bu kitaba bir atıf. Çoğu insanın fark etmediği bir şeyi gördü Marx […]

Derin Lügat güncellendi. Sürüm 9.0 yayında. »

Yeni sürümlere dair not: Eski sürümleri indirip okumuş olanların işini kolaylaştırmak için kelimelerin sırasını değiştirmiyoruz. Yani her yeni sürümde okumaya kaldığınız yerden devam edebilirsiniz.  9cu sürüm ve bir istisna: Bu sürümde medeniyet maddesi güncellendi ve önemli eklemeler yapıldı. Bu sürümdeki yeni kelimeler: Tarihin Sonu, Beyin Göçü, Kölelik, İnsanlık, Maske, Vermek. İnsanlık neredeyse 4 asırdır “ilerleme” adını […]

Amerika’nın İşgali / Howard Zinn ve Bartolome de Las Casas »

Sunuş: Bir okul kitabında “1453 senesinde Türkler İstanbul’u keşfetti” yazdığını görseniz gülersiniz değil mi? Ama Kristof Kolomb’un 1492’de Amerika’yı keşfetmesi(!) hâlâ okullarımızda ders olarak okutuluyor. Kolomb İspanya’ya dönerken, Asya’ya ulaştığını zannediyordu ve gerçeği ömrünün sonuna kadar anlamayacaktı. İlk ulaştığı adayı Hindistan’ın batısındaki bir ada ve sonradan geçtiği Küba adasını ise eski adıyla Cipango şimdiki adıyla […]

Vermek / to give / donner / اعطاء »

Ne değildir? Bir şeyin sahibinden azalarak başka bir elde artması değil. Nedir? Bir haktır. Mutlu olma hakkıdır. Neden? İnsan alarak tatmin olur; vererek mutlu olur. (Bkz. Mutluluk / Tatmin / Bonheur /Satisfaction / سعادة) Nasıl olur? “Neden küçük çocuklar yaptıkları resimleri büyüklere vermeyi bu kadar çok severler? Bir sevgi bağı oluşturmak? İçlerinden, kalplerinin derinliklerinden gelen […]

Nobel ekonomi ödülü mü yoksa soytarılık mı? »

“Nobel ekonomi ödülü” yalandır. Bir bankanın A. Nobel anısına verdiği ekonomi ödülünü “Nobel Ödülü” diye yutturup kendi menfaatlerini bilimsel bir zorunluluk gibi gösteriyorlar. Ekonomi sosyal bilimlerle iç içe geçmiş bir disiplin olarak değerlendirilmelidir. Pozitif bilimler, kendi sahalarına has determinist/cebbar kurallara tabidir. Ekonomi ise sadece hammadde ve makine ile değil insanların korku ve ümitleri ile de […]

Geleceğin savaşları neye benzeyecek? »

10 yıl içinde savaş meydanları değişecek. Daha hızlı, daha görünmez, daha zekice tasarlanmış birimler taktik ve stratejiye yön verecek. Bunlardan kısaca bahsedelim. Sikorsky–Boeing SB-1 Defiant, tek eksenli çift rotoruyla “aşılmaz” hız sınırını aşacak: 460 km/sa. Muharebe menzili de %50 artıyor. Lockheed Martin SR-72, insansız keşif aracı hipersonik hızlarda uçacak. (Mach 6) Northrop Grumman B-21 Raider, […]

Maske / Persona / πρόσωπον/ دور »

Ne değildir? Yüzü saklamak için rol icabı takılan cisim değil. Nedir? Ben’liğin bir vehim olduğunu unutmak için seçtiğimiz rol. Neden? Roma tiyatrolarında, sahnedeki aktörün arkasından konuştuğu maskeye ve/veya role “persona” denmesi, insana cesedinin yani cism-i natıkın gerçek Ben’lik olmadığını öğretir.  (Latince “per-sonare” kelimesi) Ingmar Bergman, “Persona” adlı filmde, birden sesi kesilen ve artık rol yapamayan […]

Dikkat Kitap : Fikir Kırıntıları – 5 »

Sosyal medyaya en çok yöneltilen eleştirilerin başında yalan haberlerin yayılması ve kısa mesajlar yüzünden fikirlerin sloganlaşması geliyor. Haklı mı bu eleştiriler? Gerçekte “ana akım” denen gazete ve televizyon kanalları, sosyal medya fenomenlerinden daha dürüst değiller. Çünkü patronların veya arkalarındaki ulus-devletlerin propagandasını yapıyorlar. Bunların yalan haberden yakınmaları bile yalan. Gerçekte, yalan tekelini kaybetmiş olmanın üzüntüsü içindeler. […]

Dikkat Kitap: Petrol kandan ağırdır güncellendi. Sürüm 3.0 yayında. »

Petrolün fiyatının 50$ üzerinde kalması için yılda ortalama 75.000 insanın ölmesi gerekiyor. Süveyş kanalının Mısır tarafından kamulaştırılması, petrol krizleri, 6 sün savaşı, İran-Irak savaşı, Irak’ın işgali ve Suriye… İnsan kanıyla para basan bu makine asker, sivil, kadın çocuk demeden insan öğütmeye devam ediyor. Nasıl? 1ci Dünya Savaşı tarihteki ilk küresel karbon savaşı oldu. Kömürle beslenen […]