RSS Feed for GörmekCategory: Görmek

Modern Sanatın İnsanlıktan Kopması »

İtalyan tenor Luciano Pavarotti talebelerine diyordu ki “Şarkı terbiyeli bir çığlıktır”. Gerçekten de İtalyan aryalarında, halk şarkılarında öne çıkan bir veçhe bu; kibiri yok; yoktan var etme, yaratma iddiasında değil şarkıcı. Varlığı şarkıdan evvel başlamış olan hissiyatın, meselâ sevincin ya da ızdırabın dışa vuran sesi “terbiye” edilmiş. Sesin cilalanması, çığlıktan şarkıya dönüşmesi işitiliyor. Alman ya […]

Müslüman gözleri Hristiyan teşbih ve tasvirine alıştırmak… Samanyolu TV, masum değilsin! »

Hristiyanları mahveden tahrifat da imaj ile başlamıştı; Dikkat edin Müslümanları vurmasın Hz. İsa (a.s.) bugün aramıza gelse “İncil” denilen kitabı okuyabilir mi? Hayır. Çünkü ne Latince, ne İbranice ne de Eski Yunanca konuşmuyordu. Hz. İsa (a.s.) “Hristiyan” kelimesini hiç kullanmadı. Bu kelime yaklaşık bir asır sonra çıktı ortaya. Sünnetliydi ve domuz eti yemiyordu. Hristiyanlar sünnetsiz […]

İslâm sanatını düşünmek »

  … Bu konuda okumak için… Soyut Sanat Müslümanın Yitik Malıdır Afganistan’daki bir medreseyi, Bosna’daki bir camiyi, Hindistan’daki Taj Mahal’i görsel olarak islâmî yapan nedir hiç düşündünüz mü? Anadolu kilimlerini, İran halılarını, Fas’taki gümüş takıları, Endülüs’teki sarayları birleştiren ortak unsur nedir? Müslüman olmayan bir insan bile kolaylıkla“bunlar İslâm sanatıdır” diyebilir. Sanat tarihi konusunda hiç bir bilgisi […]

Gözlerle müzik dinlenir mi? »

Üzerinde gözlerimizin keyifle gezindiği “müzikal” resimler yapmış Johannes Vermeer. Hollanda barok resminin önemli isimlerinden. Vermeer bir çok eserinde ışığın parlak zeminlerden matlara uzanmasını bir ok işareti gibi kullanmış. 1660’da yapılmış olan Şarap Bardağı (hol. Het glas wijn) bunlardan bir tanesi. Vitraydan süzülüp gelen ışık beyaz giysilerden, sürahiden, şarap bardağından sekerek geziyor tabloda. Gözlerimize rehberlik eden […]

YAKINDA: Tezyin Kâinat’ın rumuzudur »

“… Tezyin şu veya bu satıha nakşedilmiş bir resim değildir. Tezyin suret itibariyle kendi mekânını ihdas eder. Daha doğrusu –bu mevhumlar ayrılmaz şekilde bağlı olduklarından- mekân ve zaman birbirini doğurur […] Balzac siyasî denemelerinden birinde herşeyin sûret olduğunu, hayatın dahi bir sûret olduğunu söylüyordu. Doğrudur. Herşey zamanda ve mekânda iz bırakarak edindiği sûretlerle ayırd edilir […]

Sanat, sanatçılara bırakılamayacak kadar mühim bir meseledir »

. … Bu konuda e-kitap okumak için… Soyut Sanat Müslümanın Yitik Malıdır Afganistan’daki bir medreseyi, Bosna’daki bir camiyi, Hindistan’daki Taj Mahal’i görsel olarak islâmî yapan nedir hiç düşündünüz mü? Anadolu kilimlerini, İran halılarını, Fas’taki gümüş takıları, Endülüs’teki sarayları birleştiren ortak unsur nedir? Müslüman olmayan bir insan bile kolaylıkla“bunlar İslâm sanatıdır” diyebilir. Sanat tarihi konusunda hiç bir […]

İnsanlar ışığı görmez, ışıkla görür (Mesnevî’den) »

Çocuklar bazen bir kelimeyi tekrar ederler: “Anne-anne-anne…” sonra bir dönüşme olur ve “nean- nean-…” duymaya başlarsınız. Uzaktan gelen çekiç vuruşları, sahildeki martı çığlıkları veya yağmurun muşambaya vurdukça çıkardığı tıp tıp sesi hafızanızda birikir, kâh hoş bir ezgi olur kâh bıktırıcı bir gürültü. Ama tekil seslerin toplamı tek tek seslerden başka bir şeye dönüşmüştür neticede. Neden? […]

Görünmez’i oku görünene bakarak »

Floransalı ressam Fra Angelico’nun 15ci asırda yaptığı tabloyu okuyoruz. Başeret olayı (ita. Annunciazione)  resmedilmiş. Hz. Meryem’in (a.s.) karşısında duran Cebrail (a.s.) ona bir çocuk doğuracağını müjdeliyor.(Lukas incili, 1/ayetler 27-32) Resme bakmıyoruz okuyoruz çünkü rumuzlarla dolu bu tablo bakılmayı değil okunmayı taleb ediyor. Meselâ kırlangıç kuşu…  Kıştan sonra aynı yuvaya geri döndüğü için dirilişin simgesi. Güneşten […]

YAKINDA: Kâmil sanat bakılmaz, okunur »

“… Biz modernler komik insanlarız; resimlere bakarız, kitapları okuruz. Oysa Ortaçağ insanı resimleri okuyabiliyor, hat sanatının zirvesindeki yazılara ise zevkle bakabiliyorlardı. Okumak ile bakmak, göz ile akıl birbirinden koparılmamıştı. Pozitivizm ile dayatılan parçalayıcı zekâ sonradan olmadır, fıtrî değildir. Kendimizle alay eder gibi “Aydınlanma” çağı dedik ama aslında Enlightenment insanlığın en karanlık çağının başıydı. 18ci asırdan […]

Sen ağzından çıkan kelimeleri görebilir misin? »

  … Bu konuda okumak için… Derin Göz İnsan gözü daha verimli kullanılabilir mi? Aş, eş ve düşmanı gören Et-Göz’ün yanı sıra Hakikat’i görebilecek bir Derin-Göz açılabilir mi? Sanatçı olmayan insanlar için kestirme bir yol belki de Sanat. Çukurların dibinden dağların zirvesine, Yeryüzü’nden Gökyüzü’ne…Sanat’a bakmak için çeşitli yapıtlardan, ressamlardan istifade ettik: Cézanne, Degas, Morisot, Monet, Pissarro, Sisley, […]