RSS Feed for FelsefeCategory: Felsefe

Hoşgörü Üstüne Bir Mektup / John Locke »

Kiliseler olarak adlandırdığım bu dinî topluluklara siyasî yönetimin hoşgörü göstermesi gerekir; çünkü bu toplulukların işi, özellikle ilgilenmenin her insan için meşru olduğu şeyden (ruhlarının selâmetini kastediyorum) başka bir şey değildir; ve bu bakımdan, millî kiliseyle diğer farklı cemaatler arasında hiçbir farklılık söz konusu değildir. Fakat her kilise içinde, bilhassa düşünülmesi gereken iki konu vardır: İbadetin […]

Tehâfüt-ül Felâsife – Filozofların Tutarsızlığı / Gazâlî Hz »

Filozofların zamanın kadîm olması k onusunda ilzâm edilişlerinin ikinci şekli: Onlar (filozoflar) dediler ki; «şüphesiz Allah -size göre- âlemi yarattığından bir yıl, yüz yıl, bin yıl veya sonsuz süre önce yaratmaya kadir idi. Bu takdirler miktar ve kemmiyet bakımından birbirinden farklıdır. Öyleyse âlemin var olmasından önce bir kısmı diğerinden daha uzun ve daha devamlı olan […]

Hoşgörü Üstüne Bir Mektup / John Locke »

İncil’in hâkimiyeti altında bile, birinci veya yedinci günün Tanrı’ya tahsis edilerek, onun ibadeti üzerinde yoğunlaşmak gerektiğine inananlar açısından, zamanın bu bölümü basit bir keyfiyet değil, fakat ilâhî ibadetin, ne değiştirilebilecek, ne de aldırmazlıktan gelinebilecek gerçek bir parçasıdır. Bunun yanı sıra, siyasî yönetim yasalar yoluyla bir kiliseye herhangi bir ayini veya dinsel töreni empoze etmeye yönelik […]

Tehâfüt-ül Felâsife – Filozofların Tutarsızlığı / Gazâlî Hz »

 Ezcümle; canlı şeklini nutfeden başka bir şey kabul etmiyor. Onlara (filozoflara) göre, canlılık gücü nutfeye mevcudütın ilkeleri (mebde) olan melekler tarafından verilir. İnsan nutfesinden sâdece insan yaratılır, at nutfesinden de sadece at yaratılır. Nutfe; attan ürediği için, at şeklinin diğer şekillerden daha uygun olması nedeniyle (at şeklini alması) tercihen icâbediyor. (Nutfe) tercih edilen şekli ancak […]

Tehâfüt-ül Felâsife – Filozofların Tutarsızlığı / Gazâlî Hz »

Mucizeler, illiyet, tümevarım üzerine Alışkanlık eseri olarak, sebep diye inanılan şey ile müsebbeb diye inanılan şey arasını birleştirmek bize göre zarurî değildir. Bilakis her (ikisi) ayrı şeylerdir, bu; o, değildir, o; da bu, değildir. Birinin isbâtı (olumlanması) diğerinin isbâtını tazammun etmez. Birinin nefyi (olumsuzlanması) diğerinin nefyini de mutazammın değildir. Birinin varlığı için; diğerinin varlığı zorunlu […]

Hoşgörü Üstüne Bir Mektup / John Locke »

Kendi doğaları bakımından gündelik işler, tam da bu sebeple, hiçbir insanî otorite tarafından, Tanrı’ya ibadetin herhangi bir unsuru kılınamazlar. Çünkü gündelik şeyler, yapıları nedeniyle, Tanrı’nın teveccühünü kazanmaya muktedir değildirler, hiçbir insanî kuvvet veya otorite de bunu başarmaya imkân verecek ölçüde bir asaleti ve mükemmelliği onlara veremez. Hayatın sıradan işlerinde, Tanrı’nın yasaklamamış olduğu önemsiz şeylerin kullanılması […]

Tehâfüt-ül Felâsife Filozofların Tutarsızlığı / Gazâlî Hz »

Filozofların âlemin kadîm olduğu hususundaki sözlerinin iptaline dâirdir Görüşlerinin açıklanması: Filozoflar, âlemin kadim olması konusunda ihtilâf etmişlerdir. Onlardan mütekaddimîn (eskileri) ve müteahhirîn (sonrakiler) hepsinin üzerinde karar kıldığı görüş-, âlemin kadîm olması sözüdür. Âlem devamlı Allah ile birlikte var olmuştur. O’nun malûlüdür ve onunla birliktedir. Ma’lûlün illeti, ışığın güneşi takip edişi gibi onu takip eder. Zaman […]

Tehâfüt-ül Felâsife – Filozofların Tutarsızlığı / Gazâlî Hz »

İmdi ben, zekâ ve anlayış fazlalığı bakımından kendilerinin akrân ve emsalinden ayrıcalıklı olduklarına inanan bir grub gördüm ki bunlar, islâmın ibadetlerle (ilgili) vazifelerini terketmişler, namaz (kılmak), yasaklardan korunmak görevleri (gibi) dini davranışları küçümsemişler, şeriatın buyruklarını ve hududunu çiğnemişler, (şeriatın) durak ve bağlılıklarını dinlememişler, aksine zanlara (dayalı) san’atlarla dinin boyunduruğunu bütünüyle atmışlardı. Bu husûsta, «Allah’ın, yolundan […]

Hoşgörü Üstüne Bir Mektup / John Locke »

Denebilir ki, eğer bir kilise putperest olursa, siyasî yönetim tarafından yine de hoş görülmeli midir? Cevaplıyorum: Putperest bir kiliseyi ortadan kaldırmak için siyasî yönetime verilebilecek hangi güç, zamanı ve yeri geldiğinde Ortodoks bir kiliseyi yok etmek için de kullanılmayabilir? Çünkü sivil-siyasî gücün her yerde aynı olduğu ve her prensin kendi dininin ortodoksu olduğu hatırda tutulmalıdır. […]

Hoşgörü Üstüne Bir Mektup / John Locke »

Doğrusunu söylemek gerekirse, kilisenin (eğer rahiplerle kanun yapıcılarının antlaşmasının bu isimle adlandırılması gerekiyorsa) mahkemenin kararlarına uymasının, mahkemenin kilisenin kararlarına uymasından daha uygun olduğunu itiraf etmeliyiz. Ortodoks ve Ari imparatorluklarının birbirlerini izleyen iniş çıkış dönemlerinden kilisenin nasıl etkilendiği çok iyi bilinmektedir. Yok eğer bunlar çok geçmişte kalmış şeylerse, modern İngiliz tarihi, VIII. Henry, VI. Edward, Mary ve […]