RSS Feed for TarihCategory: Tarih

İran’ın petrolü mü var yoksa Petrol’ün İran’ı mı var? »

1947’de Hindistan’ın bağımsızlık ilânıyla Britanya önemli miktarda güç kaybetmişti. Geriye sadece “ticarî imparatorluk” kalmıştı. %51’i Kraliçe’ye ait olan Anglo-Iranian Company İran’daki bütün petrolün sahibiydi ve Kraliçe’nin en büyük deniz ötesi gelir kaynağıydı. Üstelik Kraliyet Deniz Kuvvetleri petrol ihtiyacını bu şirket sayesinde piyasa fiyatından çok daha ucuza karşılıyordu. Churchill’in donanmayı kömürden petrole geçirmesinin üzerinden 40 yıl […]

Nazi Almanyası, Irak ve Suriye »

Aralık 1942’de Alman Afrika Kolordusu komutanı mareşal Rommel, Süveyş kanalına doğru hızla ilerliyordu. Almanların petrol sıkıntısı bitecekti. Üstelik Süveyş, Suudi Arabistan, Filistin ve Basra’nın Alman kontrolüne geçmesi İngilizleri petrolsüz bırakacaktı. Texaco ve SoCal (Standard Oil Co. of California; Bugünkü Chevron) petrol şirketlerinin patronları Harold Ickes’tan ABD donanmasının yardımını istediler. Kurt siyasetçi Harold Ickes, Washington’dan 10.000 […]

Coğrafya Kaderdir »

Seçmiyoruz. Kaderimizin yönünü belirleyen bazı şeyleri seçmiyoruz. Hangi anne babadan doğacağımızı, cinsiyetimizi, mensup olduğumuz kavmi, doğacağımız tarihi, doğacağımız yeri… Seçmediğimiz bu şeyler, seçebildiğimiz diğer kimlik ve kişilik özelliklerimizle birlikte  hayatlarımıza yön veriyor. Bu nedenledir ki Ali Şeriati bu seçemediğimiz özellikleri bağlayıcılıkları nedeniyle insanın 4 zindanı olarak tanımlamış. Dünyaya imtihana gönderilmiş insanoğlu 4 zindan/bağlayıcı unsur ile […]

Tarih Nedir? / Edward Hallett Carr »

Tarihi olgu nedir? Daha yakından bakmamız gereken çetin bir soru bu. Sağduyucu görüşe göre, adeta tarihin omurgasını oluşturan ve bütün tarihçiler için değişmez olan, belirli birtakım temel olgular vardır. Örneğin, Hastings Savaşı’nın l 066’da yapılmış olması olgusu. Fakat, bu görüşe karşılık şu iki noktayı da göz önünde bulundurmamız gerekir. Bir kere, tarihçinin asıl ilgilendiği buna […]

Tarih Nedir? / Edward Hallett Carr »

Tarih nedir? Bu sorunun anlamsız ya da gereksiz sayılmaması için, Cambridge Modern History’nin sırayla birinci ve ikinci basımlarına ilişkin iki parça üstünde durarak söze başlayacağım. Lord Acton, basımını üstlendiği çalışma hakkında Cambridge Üniversitesi Yayınevi’nin yöneticilerine, Ekim 1 896 tarihli raporunda şöyle diyordu: “…Bu, 19. yüzyılın gelecek kuşaklara miras bırakmak üzere olduğu bilgileri, en çoğa en […]

Lozan intiharını kutsayan bir imparatorluğun şehadetnamesidir! »

Lozan Hezimeti Sitesi‘nden İttihat ve Terakki cemiyetine mensup bürokratik elit Birinci Meşrutiyet’in ilanından itibaren siyasi gücü eline geçirmeye başladı ve 20. yüzyılın başlarında Osmanlı bürokrasini tümüyle kontrol etti. Birinci Dünya Savaşında ve öncesinde pek çok cephede İttihat ve Terakki’ye mensup yüksek rütbeli subaylar görev aldılar. Savaşı, siyaseti, propagandayı yönettiler ve başarısız oldular. Osmanlı İmparatorluğu 1.Dünya […]

Sanayi devrimini kim devirdi? »

Sanayi devrimi diye bir şey yoktur. Zira “devrim” hızlı başlayıp hızlı biten sosyal olaylar için kullanılan bir kavram. Sanayi devrimi diye tarihte okutulan şey 2-3 yüzyıllık sürede, ani değil adım adım gelişen bir sosyo-ekonomik dönüşüm. Buharın gücüyle işleyen makineler James Watt’tan öncede daha verimsiz versiyonlarıyla biliniyor ama bunu faydaya devşirecek ne lojistik ne de hammadde […]

Türklerin Tarihi / Jean-Paul Roux »

Türkoloji şarkiyatçılıktan doğmuş yeni bilim dallarından biridir. Günümüzde kısa bir süre öncesine kadar Ortadoğu konusunda, İslam çalışmaları içinde yer alırdı. Uzakdoğu konusunda ise Çinbilimcilerin uzmanlık alanına girerdi ve böylece de Çinbilimciler kendi uzmanlık alanlarının dışına çıkarılmış olurlardı. Türkolojinin temel nitelikteki bazı bilgileri şimdilik oldukça sınırlıdır, tıpkı eski bir haritadaki bilinmeyen yerle r gibi tarihte de […]

Türklerin Tarihi / Jean-Paul Roux »

Türkler Arasındaki Ortak Paydalar: Irk? Lisan? İnanç? Farklılarını ve çeşitliliklerini belirtme çabasına girdiğimiz insanlarla ilgili olarak, onların ortak nitelik ya da kusurlarından, Türk karakterinin baskın özellikleri ya da eğilimlerinden söz edebilir miyiz? Sibirya’daki avcı bir Yakut ile bozkırda hayvan yetiştiricisi bir Kazak, Sin-kiangh bir çiftçi ile İstanbullu bir kentli arasında nasıl ortak bir bağ olabilir? […]

Türklerin Tarihi / Jean-Paul Roux »

Türkler hakkında sandığımızdan çok şey biliyoruz, ama bu bilgileri birbirine bağlayan öğelerden yoksunuz. Okulda öğrendiklerimizden aklımızda kalanlar, Haçlı Seferlerine Kutsal Toprakları onların ellerinden kurtarmak için girişildigi; Türklerin 1453’le Konstantinopolis’i ele geçirdikleri ve bu olayın ortaçağın sonu sayıldığı; Kanuni Sultan Süleyman’ın Charles Quint [Şarlkenj’in hegemonyasına karşı I. François ya yardım ettiği; tüm XIX. yüzyılın, “hasta adam” […]