RSS Feed for EkonomiCategory: Ekonomi

Jeopolitik mekân ve jeo-ekonomik imkân: Luttwak »

“… Eskiden gençlere bir üniforma verip yeni topraklar ele geçirmek üzere savaşa gönderirdik. Bugün, vergi mükelleflerini yeni endüstriyel savaşları desteklemeye çağırıyoruz. Fransa, Almanya ve Britanya birbiriyle savaşmak yerine Airbus projesiyle Boeing ve McDonnell-Douglas’a saldırıyor. Cephenin ilerleyişini harita üzerinde ölçmek yerine, ürünlerin dünya piyasalarında aldıkları paylara bakıyoruz …” (Luttwak, Endangered American Dream, 1993) İzokronik bir Avrasya […]

Bir Silah Sistemi Olarak Para »

Amaçları kadar araçları da ekonomik olan yeni bir savaş türü Unutmamak gerekir ki, jeopolitik, mekân ve imkânlarla savaş arasındaki münasebeti inceleyen ilimdir. Bu mekânın coğrafyası, dağlardan ve nehirlerden ibaret değildir. Teknolojik ve ekonomik ilerleme, mümkün ile imkânsız arasındaki hududu değiştirir. (Bkz. Muhtemel / mümkün / possible / probable / المحتمل / ممكن)  “… Sömürge imparatorluklarının […]

Büyüme / Growth / Croissance / نمو »

Ne değildir? Zenginliğin ve refahın artması değil. Nedir? Serbestçe para basabilen bankaların, mal/emek üreterek para kazanmak zorunda olanları soyması, Soyulan aktörlerin doğayı daha fazla kirleterek ve işçileri daha fazla sömürerek eski seviyeyi bulmaya çalışması neticesinde GSMH denen göstergenin şişmesi, Nihayet, paranın aksine gerçekten ekonomik değeri olan hammadde, mamul mal ve hizmetlerin para basanlar tarafından satın […]

Bazı çocuklar çikolatadan nefret eder! »

Bütün çocuklar çikolata sever mi? Büyük markalar kârlarını arttırmak için çocukları köle olarak çalıştırıyor. Büyük firmalar güya “sorumlu” üretimi destekliyor ama gerçekte üreticiye öyle bir fiyat baskısı uyguluyorlar ki kölelik tek çare(!) Çikolata üreticileri 100 milyar $ civarında bir pazarı paylaşıyor. 2 milyondan fazla çocuk, bazen ailelerinden çalınarak köle yapılıyor. Çikolata için köle yapılan çocuklar, […]

Lityum savaşları başladı! »

Lityum, cep telefonundan bilgisayara ve elektrikli arabalara kadar her yerde kullanımı hızla artan bir metal. Lityum için darbe ve savaş siparişi başladı. Çünkü dünyanın hafif metali: 0,5 g/cm3. (Uçak gövdesinde kullanılan alüminyum bile 2.7 g/cm3) ve pil yapımı için çok kullanışlı vasıfları haiz. Tesla firması (Elon Musk, NASDAQ: TSLA) güneş enerjisiyle doldurulan ve sürekli elektrik […]

Az gelişmiş ülke / Underdeveloped Country / بلد متخلف »

Ne değildir? Gelişmesi az olan, fakir ülke değildir. Nedir? Zenginlikleri yağmalanmış ülke demektir.(*) Gelişmiş olmak iyi midir? Batı’nın “gelişmişlik” kıstasları, para ve parayla iyileştirilebilen göstergelerdir: GSMH, kişi başına GSMH, ortalama ömür, bebek ölümleri, üniversite mezunu oranı, seyahat, TV, vb. Oysa kişi başına düşen para, TV, otomobil, opera, müze ve doktor çok olduğu için “gelişmiş” kabul […]

İktisadi Aklın Eleştirisi / André Gorz »

Yeniliklerin istihdamı arttıracağını söylemek, bu yeniliklerin onaylanmasına da hizmet eden iktisadi rasyonaliteyi inkar etmenin paradoksal biçimidir: “Fast food”ların, robot hizmetçilerin, ev içi bilgisayarların, hızlı kuaför salonlarının, vs, amacı iş sağlamak değil, emekten tasarrufta bulunmaktır. Adamakıllı bir ücretlendirilmiş çalışma (yani iş) gerektirseler de, ücretlendirilen çalışma miktarı tasarruf edilen ev içi çalışma miktarından çok düşük olacaktır. Durum […]

Sermaye – Savaş – Ticaret üçgeni ve Okyanuslar »

İnsanların çoğu banka ve şirketleri bir toprağa, ülkeye kayıtlı, haliyle bağlı oldukları devletin kanunlarına tabi olduğunu sanır. Gerçekte büyük sermaye sahipleri krallara, devletlere hükmeder. Üstelik bu durum sanıldığından çok daha eskidir. Meselâ Venedikli tacirlerin “sponsor” oldukları iki haçlı(!) seferi Müslümanlara değil Hristiyanlara saldırmış, biri Mısır’daki Koptları diğeri henüz Bizans olan İstanbul’u hedef almış ve yağmalamıştı. […]

İktisada Giriş »

Müminlerin itibar etmediği altın ve gümüş için harcanmış bir ömür ne kötü bir ticaretti ve hiçte iktisat değildi… Başlarken “hak, adalet, eşitlik, bölüşüm” kavramlarına vurgu yapan bir disiplin bu topraklarda nasıl başkalarının sözcükleriyle konuşulabilir? Tahlil sahibinin öznel bakış açısından bağımsız olması bizim için kabul edilebilir bir şey değil. Dahası kendi kimliğini, ürettiği “bilimin” dışına koyduğunu […]

Sanayi devrimini kim devirdi? »

Sanayi devrimi diye bir şey yoktur. Zira “devrim” hızlı başlayıp hızlı biten sosyal olaylar için kullanılan bir kavram. Sanayi devrimi diye tarihte okutulan şey 2-3 yüzyıllık sürede, ani değil adım adım gelişen bir sosyo-ekonomik dönüşüm. Buharın gücüyle işleyen makineler James Watt’tan öncede daha verimsiz versiyonlarıyla biliniyor ama bunu faydaya devşirecek ne lojistik ne de hammadde […]