RSS Feed for Derin LügatCategory: Derin Lügat

İnsan Kaynakları / Human Resources / الموارد البشرية »

Ne değildir? İnsan’a değer vermek değil. Nedir? İnsan’ı şeyleştiren, yedek parçalaştıran, şirketin maddî kaynaklarından biri gibi gören ve gösteren tasavvur. Nereden çıktı? Endüstriyel sistemlerin kaçınılmaz bir ögesi uzmanlaşma yani işbölümünden. Bilim ilerledikçe ve buluşların teknolojik uygulamaları ekonomide yerini aldıkça iş kolları dallanıp budaklandı. Bunda elbette bir “kötülük” yok. Ama işbölümü çoğu kez “insan bölümüne” dönüşüyor. […]

Nobel Barış Ödülü / Nobel Peace Prize / جائزة نوبل للسلام »

Ne değildir? Barışa katkıda bulunan insanlara verilen bir ödül değil. Nedir? Diplomatik bir güç arttırıcı, bir katalizör. Kürsülerde sesinin yükseltilmesi, pazarlıkta elinin güçlendirilmesi istenen kişi ve ülkelere verilir. Ödülün ciddiyeti nedir? Hitler bir kez aday gösterilmiş, İsveç parlamento üyesi E.G.C. Brandt şaka yapmak istemiş, sene 1939. Stalin 1945 ve 1948’de iki kez ciddi ciddi aday […]

Allah korkusu / الخوف من الله »

Ne değildir? Dünyevî yahut uhrevî ceza korkusu değil. Nedir? O’nun rızasına aykırı bir şey yapma korkusu. Neden? “Hikmetin başı ALLAH korkusudur” hadisi üzerine tefekkür eden ârifler ALLAH korkusunu şöyle izah ediyorlar: Bir bebeği kollarınıza aldığınızda onu doğru beslemek veya doğru uyutmaktan evvel yanlış bir şey yapmaktan, incitmekten korkarsınız. İnsanda Kur’an’ı doğru anlama sevdasından evvel O’nu […]

Big Data / Большие данные / ビッグデータ »

Ne değildir? Çok miktarda veri değil. Nedir? Güncellenme süresi, insanların veri işleme ve karar verme toplam süresinden daha kısa olan veri demektir. “Big” ne kadar büyük? “Big data” deyimi aldatıcı. Meselâ telefonunuza sığabilecek bir 16 GB “big data” denebilecek kadar büyük müdür? Yahut 15 dakikada bir güncellenen bir veri kümesi, data mining algoritmasıyla 2 saatte […]

Mecazî aşk / Metaphorical love / الحب المجازي »

Ne değildir? Hakiki aşk değil. Zira mecazî aşk İnsan’ı Ben’liğinden soymaz. Ama yemeden içmeden kesme, her şeyin mahbubu (مَحْبُوبْ) hatırlatması gibi emareler sayesinde hakiki aşk hakkında fikir verebilir: “… Sevdiğimiz zaman Aşk o kadar büyüktür ki; bir bütün olarak içimize sığmaz. Sevdiğimiz insanın,  ‘karşımızdakinin hisleri’ dediğimiz şey; kendi sevgimizin bir yankısıdır. Aşk bizi bu kadar […]

Çelişki / Paradox / المفارقة »

Ne değildir? Çatışan/çelişen iki gerçeklik değildir. (Bkz. Zâhir-Batın / الظَّاهِرُ وَالْبَاطِنُ) Saçma/kaos değildir. (Bkz. Kaos / Chaos / хаос / χάος / فوضى) Aklın açıklayamadığı bir durum değildir. Nedir? Çelişkiler bilimi ilerleten şaşkınlık anlarıdır; sübjektif/indî hükümlerdir. (Bkz. İndî / Sübjektif / ذاتي) Tabiatın kendi içinde çelişki yoktur; insanın anlayışında eksiklik vardır. Paradokslar, mantık ve lisan […]

Amerika’nın keşfi / Discovery of America / اكتشاف أمريكا »

Ne değildir? Yeni bir kıtanın keşfi değildir. Bir keşif bile değildir. Nedir? Okyanus’ta kaybolmuş, Küba’ya yakın küçücük bir adayı Hindistan zannetmiş olan açgözlü bir denizci için kuru gürültü kopartarak kanlı bir işgali “keşif” diye yutturma çabasıdır. Gerçekte ne kuzey ne de güney Amerika keşfedilmemiş, Avrupalılarca işgal edilmiştir. Neden yutuyoruz? Bizim okul kitapları da böyle saçmalıyor. […]

Rönesans / Renaissance / نهضة »

Ne değildir? Yeninden doğuş, diriliş değil. Nedir? Rönesans, Avrupa’nın cahilliyye dönemidir. Neden? Rönesans yeniden doğuş değil Avrupa’nın kendi kafasına sıkmasının adıdır. Rönesans’ı iyi bir şey gibi, ilerleme, ıslahat, ihya anlamında kullanılması yanlıştır: “Türk rönesansı, İslâm rönesansı…” Kaldı ki Avrupa’nın Rönesans ve hümanizm virüsü bizim akademisyenlerimizi, ilahiyatçı ve güzel sanatlar camiasını fazlasıyla ifsad etmiştir.  Kapital’in –izm […]

Estetizasyon / Ayartma / aestheticisation »

Ne değildir? Güzelleştirme değil. Nedir? Anlatılan veya tasvir edilen şeyi yavaşlatarak, netleştirerek veya abartarak cazip hale getirme. Nasıl? Sanatçı ve sanat teknisyeni diye bir ayrım yapmak gerek öncelikle. Yani sanat yapan ile bazı boyama/oyma yahut söz sanatı tekniklerini uygulayabilen kişi bir değil. (Bkz. Sanat / Eğlence / Entertainment / الفنون). Neden? Gerçek hayat hızla etrafımızda […]

Fetih / Conquest / conquête / فتح »

Ne değildir? Bir beldenin istilâsı değil. Nedir? Toprakların İslâm’a açılmasıdır. Neden? Siyasî mülk olan belde, kalbin rumuzudur. Kalben fethedilen bir insanın Müslüman olması gibi kalbi fethedilen bir halkın toprağı da İslâm’a açılır. Eziyetle, zulümle işgale gelen bir komutan, bir beldenin halkına şu sözü söyletemez: “Konstantinapolis’de Latin serpuşu görmektense Türk sarığı görmeyi tercih ederim!“ İslâm ordularının […]