RSS Feed for AkılCategory: Akıl

Bilginin Arkeolojisi / Michel Foucault »

By on Mar 11, 2016 in Akıl, Bilim, bilimcilik, Epistemoloji, Kitap Alıntısı | 0 Comments

Kavramların Oluşması Linne’nin eserinde görülen kavramlar topluluğu (fakat Ricardo’da ya da Port-Royal dilbilgisinde bulduğumuz kavramlar topluluğu gibi) belki tutarlı bir bütün halinde örgütlenebilir. Onun oluşturduğu tümdengelimli yapıyı yeniden kurabiliriz. Her halde bu -bir çok kez denendiği gibi- denenmeye değer. Buna karşılık, eğer daha geniş bir ölçek alınırsa ve dilbilgisi, ekonomi ya da canlıların incelenmesi gibi […]

Akıl Tutulması / Max Horkheimer »

By on Mar 7, 2016 in Akıl, Kitap Alıntısı, Modernleşme | 0 Comments

Objektif aklı zemin kabul eden düşünce sistemleri  herşeyi kapsayan ya da temelde yatan bir varlık yapısının bulunabileceği ve buradan bir insan hedefi kavramının çıkarılabileceği inancını içeriyordu. Bu sistemlere göre, gerçek bilim, bu tür düşünce ya da spekülasyonların uygulamaya geçirilişiydi. Bilgimizin nesnel temelini düzensiz bir veriler kargaşasına indirgeyen ve bilimsel çalışmalarımızı da sadece bu verilerin düzenlenmesi, […]

Bilginin Arkeolojisi / Michel Foucault »

By on Mar 6, 2016 in Akıl, Bilim, bilimcilik, Epistemoloji, Kitap Alıntısı | 0 Comments

Süreksizlik, kopukluk, eşik, sınır, seri, dönüşüm kavramlarının oyuna sokuluşu, her tarihsel çözümlemede, prosedür sorunlarını değil yalnız, teorik problemleri de ortaya koyuyor. Onlar burada incelenecek olan problemlerdir (davranış problemleri en yakın empirik incelemeler sırasında göz önüne alınacak; en azından eğer bu incelemelere girişmek için bana fırsat, arzu ve cesaret gelirse). Bununla birlikte onlar ancak özel bir […]

Akıl Tutulması / Max Horkheimer »

By on Şub 27, 2016 in Akıl, Kitap Alıntısı, Modernleşme | 0 Comments

Alelade bir insana “akıl” kelimesinden ne anladığını sorun: Hemen her zaman bir duraksamayla, sıkıntılı bir çaresizlikle karşılaşırsınız. Bunu, sözlerle anlatılamayacak kadar derin bir sezişin ya da çetrefil bir düşüncenin belirtisi saymak yanlış olur. Bu tepkiyi gösteren insan, aslında uzun uzadıya düşünülecek birşey olmadığına, akıl kavramının zaten kendi kendini açıkladığına ve sorunun da gereksiz olduğuna inanmaktadır. […]

Bilginin Arkeolojisi / Michel Foucault »

By on Şub 27, 2016 in Akıl, Bilim, bilimcilik, Epistemoloji, Kitap Alıntısı | 0 Comments

Bu şekildeki tarihsel çözümlemelerde kendini gösterecek olan -gösteren- büyük problem, o halde, artık hangi yollarla sürekliliklerin ortaya çıkabildiğini, bunca farklı ve ardışık akıl için bir ve aynı olan tasarının hangi biçimde devam edebildiğini ve tek bir ufuk oluşturabildiğini, hangi eylem biçiminin ve hangi dayanağın intikaller, yeniden ele geçirmeler, unutmalar ve tekrarlamalar oyununu içerdiğini, kaynağın kendi […]

Akıl (reason) ile zekâ (intelligence) farklı şeylerdir »

By on Oca 21, 2016 in Akıl, Bilim, bilimcilik | 0 Comments

İlgili Derin Lügat maddesi: Akıl / Zekâ / Reason / Intelligence / العقل Tavsiye okuma: Makale Sebep-Sonuç / Nedensellik / İlliyet / Causality (Derin Lügat Maddesi) Tümevarım, Nedensellik ilkesi ve Bilim’in Putlaşma sebepleri Şans, Kader, Özgür İrade ve Zaman(3) Korku matkabı zekâ duvarını deler mi? Şerhu Esmâillâhi’l-Hüsnâ (Sadreddin Konevî Hazretleri) Sitede yayınlanmış kitap alıntıları Tractatus logico-philosophicus / Ludwig Wittgenstein Aranağmeler / Søren […]

İskambil Kağıtlarının Esrarı / Jostein Gaarder »

By on Kas 18, 2015 in Akıl, Bilim, bilimcilik, Kitap Alıntısı | 0 Comments

“… Ben, biz insanların çok zeki, örneğin uzayın ve atomların yapısını inceleyebilecek kadar zeki olduğumuz halde, kendi hakkımızda pek bir şey bilmememizi tuhaf buluyordum. Babamın cevabı bana o kadar akıllıca geldi ki, onu burada kelimesi kelimesine aktarabileceğimi sanıyorum: Eğer beynimiz, onu anlayabileceğimiz kadar basit olsaydı, dedi ve tam burada durdu biraz, o zaman öyle aptal […]

Kur’ân-ı Kerîm ve Tabiat İlimleri / Ahmed Yüksel Özemre »

By on Tem 25, 2015 in Akıl, Bilim, bilimcilik, Epistemoloji, Kitap Alıntısı, Pozitivizm | 0 Comments

“… Pozitif (Müsbet) İlim Nedir? Lâtince kökenli pozitif kelimesinin etimolojik anlamı: kesin, değişime uğramazdır. Müsbet kelimesi ise Arapça’da sübût etmiş yâni “delillere dayandırılarak kesinlik kazandırılmış” anlamındadır. Görülüyor ki gerek Arapça müsbet kelimesi gerekse Lâtince kökenli pozitif kelimesi aynı anlama sâhiptirler. Buna göre ilim felsefesinde Pozitif ya da müsbet ilimler delillere dayandırılarak, aksinin doğru olduğu gösterilinceye […]

Sonuçlar sebeplerin içinde mi saklı? »

By on Haz 8, 2015 in Akıl, bilimcilik, Pozitivizm | 0 Comments

  … Bu konuda tavsiye okuma … Makale Sebep-Sonuç / Nedensellik / İlliyet / Causality (Derin Lügat Maddesi) Tümevarım, Nedensellik ilkesi ve Bilim’in Putlaşma sebepleri Şans, Kader, Özgür İrade ve Zaman(3) Korku matkabı zekâ duvarını deler mi? Şerhu Esmâillâhi’l-Hüsnâ (Sadreddin Konevî Hazretleri) Sitede yayınlanmış kitap alıntıları Tractatus logico-philosophicus / Ludwig Wittgenstein Aranağmeler / Søren Kierkegaard … Bu konuda okumak için… […]

İman / Faith / Foi / Bilgi / Knowledge / الإيمان »

By on May 5, 2015 in Akıl, Derin Lügat, Epistemoloji, İman | 5 Comments

Ne değildir? Yanılgı şurada: Maddeyi biliyoruz, mânâya inanıyoruz. Beyin / akıl / zekâ biliyor, kalp iman ediyor. Bilim bilgi veriyor; din ise iman istiyor. Güya bilmek ve inanmak iki farklı fiil, iki farklı sahanın eylemi, organları bile farklı. Peki “biliyorum” derken gerçekte bir inancı kastetmiyor muyuz? Ya “inanıyorum” derken bir bilgi değil mi söz konusu olan? […]

« Previous Posts
Next Posts »