Archive for Aralık, 2015

Çürümenin Kitabı / Emil Michel Cioran »

 ‘Tanrı: Ürküntümüzün üzerine dosdoğru düşüş; hiçbir ümide kanmayan arayışlarımızın ortasına yıldırım gibi inen selâmet; tesellisiz kalmış ve zaten teselli edilmek de istemeyen kibrimizin dolambaçsız bir biçimde geçersizleşmesi; bireyin kızağa çekilme yolunda ilerlemesi; endişe noksanlığı yüzünden ruhun işsiz kalması… İmandan daha büyük bir feragat var mıdır? İman olmadığından sonsuz sayıda çıkmaza girildiği doğrudur. Ama hiçbir şeyin […]

Hudud / Sınır / граница / Frontière / الحدود »

Ne değildir? Gerçekten var olan iki farklı şey arasındaki değişmez çizgi değil. Nedir? İndî olarak hissedilen ya da farklı olduğuna inanılan iki kimlik arasındaki hat. Yani sınırlar sübjektif/indî varlıklardır. (Bkz. Derin Lügat: İndî / Sübjektif / Objektif / ذاتي) Meselâ Türk-Yunan sınırı Türkler ve Yunanlılar için vardır ama kargalar, solucanlar ve bulutlar sınırda pasaport göstermeden […]

Kendini Savunan İnsan / Erich Fromm »

Son birkaç yüzyılda bir gurur ve iyimserlik ruhu, Batı kültürünün ayırıcı özelliği olmuştur. İnsanın doğayı anlama ve ona egemen olma aracı olan akıl ile gurur duyulmuş; insanlığın en tatlı umutlarından biri olan «çok sayıda insan için en çok mutluluğu sağlama» işinin başarılacağı konusunda iyimser davranılmıştır. İnsanın gururu haklı çıkarılmıştır. O, aklı aracılığıyla içindeki gerçeklikler düşlerdeki, […]

Protagoras / Eflatun »

«… Kuşkusuz bilgi ruhun besinidir. Bu yüzden dostum, sofistin malını överken beden besinlerini alıp satan toptancılar, perakendeciler gibi bizi aldatmasından çekinmeliyiz. Çünkü onlar hiçbir ayrım yapmaksızın ellerindeki tüm malları hangilerinin gerçekten yararlı, hangilerinin gerçekten zararlı olduğunu bilmeden överler. Onları alabilecek olan alıcılar da eğer beden eğitimi öğretmeni ya da hekim değillerse onlardan fazla bilmezler bunu. […]

Kötülük Üzerine Bir Deneme / Terry Eagleton »

Kötülük üzerine daha önce yayınlanan makaleler Kötülük / mal / evil / شر Kötülüğün çirkin ama gerçek yüzüne… Kötülük’ün zıddı İyilik değildir…  Kötülük’ten Güzellik çıkar mı? – C.Baudelaire’in şiirleri, O.Dix’in gravürleri Haneke’nin Beyaz Kurdele’si » Öldüresiye inanmak…  Erik ile röportaj Çirkin Cumhuriyet ve Mânâ’sız Maneviyat » Kötülüğün Sıradanlığı: Adolf Eichman ve Raci Tetik İnsan Öldürenler […]

Düşünmek Ne Demektir? / Martin Heidegger »

   ‘Bilim düşünmez.’ ** ‘Şöyle söylemiştik: İnsanın hâlâ düşünmemesinin sebebi, asıl düşünülmesi gereken şeyin kendisinden yüz çeviriyor olmasıdır, düşünmemesinin biricik sebebi asla, insanın düşünülmesi gerekene yeterince yönelmemiş olması değildir.’ **  ‘Oysa dinî olan asla mantık ile bertaraf edilemez, bu daima ancak Tanrı’nın uzaklaşmasıyla mümkündür.’ ** ‘Güzel, hoşumuza giden değil, bilakis hakikatin marifetine tabi olandır.’ ** […]

Sanatçı İmgesinin Oluşumu / Otto Kurz, Ernst Kris »

Bir Sosyolojik Sorun: “Sanatçı Muamması” Sanatçı muamması, yani onun çevresini saran esrar ve ondan çevresine yayılan büyü, iki perspektiften görülebilir. Hayranlık duyduğumuz sanat eserlerim yaratabilen insanın doğasını sorgulayabiliriz – bu psikolojik yaklaşımdır. Ya da eserlerine hemen belli bir değer atfedilen bir insanın, çağdaşları tarafından ne kadar değerlendirilebileceğim sorabiliriz – bu da sosyolojik yaklaşımdır. Bu iki yaklaşım da bir muammanın […]

Burukluk / Emil Michel Cioran »

‘Kendi mezartaşını yazan bir yerkürede, terbiyeli cesetler gibi davranacak kadar ağırbaşlı olalım.’ ‘Fizik ile psikolojinin doğmalarından epey evvel, acı maddeyi parçalıyordu; keder de ruhu…’ ‘Şiir adına lâyık bir şiir, kader tecrübesiyle başlar. Bir tek kötü şairler özgür’dür.’ ‘ Yokolma krizlerine, hiçlik içinde soluksuz kalmaya, bir tükürüğün içindeki ruhtan başka bir şey olmamanın dehşetine karşı, umumî […]

Postmodernizm, İslam ve Us / Ernest Gellner »

« … Batı’da modernleşme iki farklı sekülerizmi beraberinde getirdi: Birinci sekülerizm devri, inancın ve inanca dayalı ilkelerin dünya hayatından kopartılmasıyla sonuçlandı. Bu kopuş modernliği, tabiri caizse “modern çağı” iyi özetleyen bir betimleme. İkinci sekülerizm devri ise dünyevî kaygıların, maddî değerlerin tabulaştırılmasıyla adeta yeni bir inanç sistemi kurulmasıdır. Haliyle din-dışı kutsallıklar, dogmalar, tabular üretilmiştir ve postmodernlik büyük […]

Ekonomik Kriz Aforizmaları »

2008’de baş gösteren ekonomik kriz dünyayı kalıcı olarak değiştirdi. Bankaların gücü ve ulus-devletlerin çaresizliği teyid edildi. 2008 krizi “uzmanlar” tarafından doğal bir felâket gibi gösterildi ama gerçekte bu bur adalet krizidir. Bankalar 2008’den itibaren resmen hukuk üstüdür. Ulus-devletler ulusal sınırları aşan finansal güçleri kontrol edemiyorlar. Tam tersi, bankalar devleti kontrol ediyor. Atina’da, Roma’da, Brüksel’de, Madrid’de […]