RSS Feed for EpistemolojiCategory: Epistemoloji

Harvard Üniversitesi’nden iki ünlü ekonomist neden yalan söyledi? »

Siyasî meselelerin hemen hepsinin ekonomik boyutu var. Terör işsizlikten beslenebilir meselâ. Ülke ekonomisini iyi götüren bir iktidar başka konularda yetersiz olsa bile halktan destek alır. Peki ekonomistlerin bilimsel teorilerine, istatistiklerine güvenebilir miyiz? 2008 krizinde Harvard Üniversitesi’nden iki ünlü isim, K. Rogoff ve C. Reinhart bir makale yayınladılar. Üstelik dünyanın en güvenilir ekonomik yayınlarından birinde: The […]

Karbon 14 testine ne kadar güvenebiliriz? »

Zaman zaman gazetelerde okuruz: “Filan cisim İsa’dan (a.s.) kalmış olamaz çünkü ahşap malzemesi karbon 14 testine göre 700 yaşında”. Bazen de tablolar, heykeller incelenir; sahtekârlar ortaya çıkarılır. Peki bu test gerçekten tarihi gösterir mi? Nasıl çalışır? Hata payı nedir? Başlangıçtan başlayalım: Atom, bildiğiniz gibi çekirdekteki proton ve nötronlar ile etrafında “dönen” elektronlardan oluşur. (Dikkat: Bu […]

Fizik Yasaları Üzerine / Richard Feynman »

Sözlerime, bana her zaman tuhaf gelmiş olan bir şeyle başlayacağım. Kalabalık bir toplantıda bongo davulları çalmam istendiği ender zamanlarda, takdimci benim bir teorik fizikçi olduğumdan söz etmeye hiç gerek duymaz. Sanırım bunun nedeni, sanata karşı duyulan saygının bilime duyulandan büyük olmasıdır. Rönesans sanatçıları insanın temel uğraşının insan olması gerektiğini söylemişlerse de, dünyada ilginç başka şeyler […]

Objektif Bilgi / Objective Information / معلومات موضوعية »

Ne değildir? Bütün insanların Ben’liklerinden bağımsız, mutlak bir görüş / duruş noktası değil. Nedir? Çoğunluğun kabul etmesinden başka dayanağı olmayan demokratik “gerçekler”. Neden? “Objektif bilgi” diye bir şey yoktur. Çünkü bütün insanların Ben’liklerinden bağımsız bir görüş yani duruş noktası olmayan bir bakış açısı ancak tanrısal olabilir.  Bu bakış açısı dahi (bir) tanrının indinde yani o […]

Bilimsellik aklın emaresidir; bilimcilik ise akılsızlığın! »

Bilimin putlaşması, laboratuardan çıkıp bir ideoloji, akıllara giydirilen bir deli gömleği oluşu “pozitivizm” denen fikir akımıyla kurumsallaştı. Determinist fizik, kimya, biyoloji yasaları sayesinde kazanılan başarılardan etkilenen insanlar, bunu sosyolojik tahlillere ve toplum mühendisliğine uyguladı. Pozitivizmin kurucusu Comte gibi Condorcet, Renan gibi birçok düşünür Newton’un fizik yasaları gibi tarihsel ve sosyal yasalar olduğunu zannetti. Atılan bir […]

Büyük Patlama / Big Bang / Urknall / الانفجار العظيم »

Ne değildir? Kâinat’ın başlangıcını açıklayan bilimsel teori değil. Nedir? Matematiksel olarak doğru ama fizik kanunlarına göre yanlış olan bir senaryo. Galaksilerden atoma kadar Kâinat’ın içindeki nesnelerin tarihini sorgulayabilen fizik yoluyla Kâinat’ın (dolayısıyla fizik yasalarının) başlangıcını açıklamaya çalışır. Big Bang’ın dayandığı formüller ve hesaplar matematiksel olarak doğrudur ama senaryo fizik kanunlarına göre yanlıştır. Çünkü yüksek enerji […]

George Sylvester Viereck / Glimpses of the Great »

“… Ben bir ateist değilim. Kendime bir panteist diyebileceğimi düşünmüyorum. İlgili soru bizim kısıtlı akıllarımız için çok geniş. Biz, pek çok değişik dilde kitapla doldurulmuş bir kütüphaneye giren küçük bir çocuğun durumundayız. Çocuk kütüphanedeki kitapları birisinin yazmış olması gerektiğini bilir. Nasıl yazıldıklarını bilmez. Yazıldıkları dilleri anlamaz. Çocuk, kitapların sıralanmasında esrarengiz bir düzen olduğundan şüphe eder, […]

Bilim demokrasiden üstündür! »

Adolf Hitler, Albert Einstein’ın deneyle tahkîk edilmiş olan Rölâtivite Teorilerini “yahudi ilmi” diyerek tezyif ve tahkîr ederek Alman Bilimler Akademisi’ne oybirliğiyle reddettirmiştir. Benzer bir kararı da Stalin’in baskısıyla Sovyet Bilimler Akademisi almışsa da bu her iki akademinin kararı Rölâtivite Teorileri’nin ve bunların sonuçlarının gerçekliğini ve geçerliliğini ortadan kaldıramamıştır. Çünkü, yukarıda da işâret ettiğimiz gibi, ilmî […]

Bilim adamlarının en zayıf noktası : Matematiksel doğrulukla fiziksel gerçekleri karıştırmak »

Eşya ile onu keşfetmek için ihdas edilen mücerred (soyut) varlıkların aynı gerçeklik içinde akledilmesi matematikle fiziği karıştırmaktır.  Keşfedilen varlık ile akledilen soyut rumuzu bir sanmak “ateş” kelimesinin dili ve dudakları yakacağını iddia etmek kadar saçma. Farklı mekânlara, kevnî/ontolojik şartlara ait nesnelerin düşüncede ve dilde yanyana temsil edilebilmeleri, bu farklı nesneler arasında varlıksal bir geçiş, varlıksal […]

Bâkî / Eternal / Timeless / διαχρονικό / باقي »

Ne değildir? Eskimeyen, bozulmayan şey değil. Nedir? Değişenlerin değişimini mümkün kılan, her değişimi ihata eden zaman dışı değişmezlik. Neden? Mikro dalga fırına koyduğunuz şeyin ısınmadığını görürseniz aletin bozulduğuna hükmedersiniz. Aslında bir ihtimal daha var: Mühendislerin o mikro dalga fırını icad etmesini mümkün kılan Maxwell yasalarının dün gece siz uyurken değiştirilmiş olması. Ama kimse bu ihtimal […]