RSS Feed for cemil meriçCategory: cemil meriç

Işık Doğudan Gelir / Cemil Meriç »

Vahiy Karşısında İnsan Ve Kâinat İslâmiyet gibi geleneksel bir medeniyette, kozmolojik ilimler sıkı sıkıya vahiy’e bağlıdır, çünkü böyle medeniyetlerde vahiy eseri olan ezeli mebdeler, başka bir deyişle «egemen düşünce» kendini her yerde gösterir; hem toplum hayatında hem o medeniyetin kucağında yaşadığı ve soluk aldığı kozmos’da. Bu gibi medeniyetlerde kozmolojik ilimler çeşitli tabiat olaylarını felsefî (conceptual) […]

Işık Doğudan Gelir / Cemil Meriç »

İslâm Dünyasında Yazılan Tek Ansiklopedi: İhvan-ı Safa Risaleleri İhvan-ı Safa risaleleri üzerinde biraz durmak istiyoruz. Zira İslâm dünyasında hem felsefî bir görüşe dayanan hem de zamanın bütün ilimlerini kucaklayan tek ansiklopedi İhvan-ı Safa risaleleridir. İslâm’da ansiklopedik eserler sayılamayacak kadar bol, fakat mazbut ve gerçek bir ansiklopedinin tek örneği, onuncu yüzyılda kaleme alınan bu garip eser. […]

Işık Doğudan Gelir / Cemil Meriç »

Diderot için, ilim demek insan demektir. Tabiatın sadece insanla ilgisi bakımından mânâsı ve değeri vardır. Ansiklopedide hâkim olan zihniyet: ilmî zihniyet, tecrübî zihniyet. Diderot için ilimlerin en mühimi fizyoloji idi. Ömrünü, başından sonuna kadar, fizyoloji ile ahlâka adayacaktır. Fizyoloji ile ahlâka yani insan bilgisinin iki kutbuna, o zamanın diliyle: bedeni, ruhu ve gönlüyle insana. Hülasa […]

Işık Doğudan Gelir / Cemil Meriç »

Batıda Ansiklopedi Bir Türün Tarih Öncesi  Dilimize Fransızcadan aktarılmış ansiklopedi… önce lisan iffetimizi korumağa çalışmışız: «Muhit-ü maarif», «daire- t-ül maarif» gibi kelimeler uydurulmuş. Ama teşebbüsler başarıya ulaşamayıp, bu isimler müşahhas örneklere bağlanamamış ve unutulup gitmiş. Ansiklopedi, Cumhuriyet döneminin iktibaslarından. Yunanca asli: «enkuklios paideia» yani bütün ilimleri kucaklayan eğitim. Yunanlılarla Romalılar, her okur yazar insanın, hayata […]

Bu Ülke / Cemil Meriç »

Azat Özgür Denenmemişleri denemek hayali ile her düştüğümde yola, düşündüklerimin aslında yeni bir şey olmadığı daha önceden ortaya konulduğu gerçeği ile yüzleştim her seferinde. Umutsuzluk girdabına karşı ne kadar direnmeye çalışsam da yazılmamış ya da düşünülmemiş hiçbir şeyin kalmadığına inanmaya başlıyordum neredeyse artık. Elbette üzerinde düşünülmemiş konuların var olduğunu ya da daha doğrusu üzerine düşünülmüş […]