Author Archive

1984 / George Orwell »

“Bilinçleninceye kadar isyan etmeyecekler ama isyan etmezlerse asla bilinçlenmeyecekler.” “İnsanın içine giremezler. İnsan olarak kalmanın bir değer taşıdığını içinde gerçekten hissediyorsan, somut bir sonuç elde etmesen bile, onları yenmişsin demektir.” “Azınlıkta olmak, bu azınlık tek bir kişiden oluşmuş bile olsa anormal olmak ya da çıldırmak demek değildir.” “Belki de insan sevilmekten çok anlaşılmayı istiyordu.” “İktidar […]

Milletlerin Zenginliği / Adam Smith »

İki adamın sürdüğü, sekiz beygirin çektiği büyük tekerlekli bir araba, aşağı yukarı dört ton ağırlığındaki malı Londra’dan Edinburgh’a, şöyle böyle altı haftada getirip götürebilir. Aşağı yukarı aynı süre içinde, 6 ya da 8 adamın kullandığı bir gemi, Londra ile Leith limanları arasında, gidip gelerek, çokluk iki yüz ton ağırlıkta mal taşır. Böylece, su yolu ile […]

Dünya Vatandaşı / Hannah Arendt »

Dünya Vatandaşı (Men in Dark Times‘tan, 1968, New York) Hiç kimse kendi ülkesinin vatandaşı olduğu gibi dünya vatandaşı olamaz. “Tarihin kaynağı ve anlamı” isimli eserinde Jaspers ortak bir dünya düzeninin ve evrensel bir egemenliğin muhtemel neticelerini irdeliyor. Böylesi merkezî bir iktidarın hangi rejimle yönetileceği o kadar da önemli değil. Bütün dünyayı yönetme kavramı, bütün [meşru] şiddet imkânlarının […]

Milletlerin Zenginliği / Adam Smith »

Zenginleşme yolunda hızla yürüyen bir ülkede bile, yeni bir toprağın yahut bazı yeni zanaat kollarının benimsenmesi, bazen mal mevcudu kârlarını, bunlarla birlikte de para faizini yükseltebilir. Bu benimsenen şeylerden üleşildikleri türlü kimselere düşen ülke mal mevcudu, işteki artışın tümüne yetişmediğinden yalnız en çok kâr getiren bir takım kollara harcanır. Önceden başka işte kullanılmakta olan sermayenin […]

Milletlerin Zenginliği / Adam Smith »

Eski olsun yeni olsun hemen hemen bütün devletler, başları sıkışıp başka çareleri kalmayınca, bir vesileyle, bu pek hokkabaz işi el çabukluğunu yapmışlardır. Romalılar, bütün öbür paralarının değerini hesaplamak için kullandıkları sikke ya da para birimi adı olan As’ı, Birinci Pün Savaşı sonunda, on iki onça bakır kapsar durumdan, topu topu iki onça kapsayan durma düşürdüler. […]

Milletlerin Zenginliği / Adam Smith »

Sömürgeler Üzerine Kısım I Yeni Sömürgeler Kurulmasının Nedenleri Amerika ile Batı Hint Adaları’ndaki türlü Avrupa sömürgelerinde ilk yerleşme vesilesi olan düşünce eski Yunan ve Roma sömürgelerinin kurulmasına kılavuzluk eden düşünce gibi alabildiğine belirgin ve kolay anlaşılır değildi. Bütün çeşitli eski Yunan devletlerinden her birinin elinde, olmuşu bitmişi ufacık bir toprak vardı. Bunlardan birinde halk o […]

Milletlerin Zenginliği / Adam Smith »

En kötü giden mevsimlerde ellerindeki kendilerine her zaman yetmiş, yalnız ihracata pek yetmemiştir. Demek, emeğin para olarak ödenen bedeli, anayurdun herhangi bir yerindekinden yüksekse, emeğin gerçek bedelinin, yani bunun işçiye ilettiği yaşam için gerekli ve elverişli maddeler üzerindeki gerçek egemenliğin, büsbütün yüksek olması gerekir. Kuzey Amerika, henüz İngiltere kadar zengin olmamakla birlikte çok daha gelişkindir; yeni […]

Milletlerin Zenginliği / Adam Smith »

Bolluk yıllarında prim, olağanüstü bir ihracat doğurarak, zahire fiyatını o yıllarda haliyle yükselebileceği kertenin kesenkes üstüne çıkarır. Bu yöntemin konulmasındaki açık hedef, zahire fiyatını en bereketli yıllarda bile yukarıda tutarak tarıma gayret vermekti. Gerçekte fazla kıt yıllarda prim genel olarak kaldırılmıştır. Bununla birlikte, o yılların çoğunun fiyatı üzerinde bile primin biraz etkisi olmuş olmalıdır. Bereketli […]

Milletlerin Zenginliği / Adam Smith »

Altın ve gümüş para yerine kâğıdın konulması, çok daha ucuz, bazen onlar kadar elverişli bir alışveriş aletini pek pahalı olanın yerine geçirir. Tedavül, vücuda getirilmesi de, korunması da eskisinden daha ucuza gelen yeni bir çarkla yapılmaya başlanır. Ama bu eylemin nasıl yapıldığı, bunun, topluluğun gayri-safi ya da safi gelirini ne tarzda çoğaltmaya vesile olduğu pek […]

Milletlerin Zenginliği / Adam Smith »

Ekmekle kasaplık etin fiyatı, Birleşik Krallık’ın çoğu yerinde, genel olarak bir ya da aşağı yukarı aynıdır. Bunlar ve perakende satılan –yoksul işçiler her şeyi perakende alırlar– çoğu öteki şeyler, ileride anlatmak fırsatını bulacağım nedenlerden ötürü, büyük kentlerde genel olarak, taşranın uzak yerlerindeki kadar yahut taşradakilerden ucuzdur. Ama bir büyük kentle, o kentin çevresinde emek ücretleri, […]