İslâm sosyalizmi olmaz
By Jonathan Kucukarabaci on Tem 27, 2013 in Abdestli Sosyalizm, Komünizm, Marx, Marxizm, Türk Solu
“… Ali Şeriati’nin üzerinde durduğu ‘İslam sosyalizmi’nin İslam’da yeri var mı?
İslam faşizmi olamayacağı gibi İslam sosyalizmi de olamaz. Bazı uygulamalar itibariyle İslam’ın bazı terimlerini siz sosyalist bir dille yorumlayabilirsiniz. Fakat ‘İslam sosyalist bir dindir’ diyemezsiniz. İslam maneviyat dinidir. Sol ve sağ ile örtüştürülemez üstünde bir kapsayan doktrini vardır. Bugün İslam’ın manevi zenginliği bilinemediğinden bazı modern ilahiyatçıların söylediği gibi ‘İslam maddeci bir dindir’ söylemleri sonucunda İslam bir yönüyle politik teori haline geldi. Buna indirgemecilik denir. İndirgedinizde de ister istemez İslam kapitalizmi ve İslam sosyalizmi ortaya çıkıyor. Bu İslam’ı bence yüceltmek değil indirgemek ve özünü bozmak anlamına geliyor.
Bu sorunun kaynağı nedir peki?
Türkiye’de İslam dinini genellikle nasyonalist terminolojileri kuvvetli kimseler temsil ediyor. Sol ideolojilere mensup kimseleri tekfir ettikleri için İslam sağ ile özdeşleşti. Bu da bir problemdir. İslam’ın sağ ile özdeşleşen tarafları olsa bile ‘İslam sağdır’ diyemeyiz. Bu manada İslam’ın sağ oluşu ister istemez diğer kesimleri dışlar hale getirdi. Müslüman birinin sol görüşe mensup olması hoşgörü ile karşılanabilirdi. Türkiye solunda da bu anlamda hatalar var. Ali Şeriati’nin bahsettiği, Lübnan’daki sol Türkiye’de oluşmadı. Türkiye’deki sol ideolojilerine fikir babaları sol ideoloji adeta ateizm ile özdeşleştirdi. Bunu yapmak zorunda değillerdi. Bugün Lübnan’da komünist partisi üyesi bir arkadaşım var Ramazan’da oruç tutuyor. Ateist değildir ama komünisttir. Müslüman olan Marksistler var. Türkiye’de bu olmadı. Allah’a ve İslam dinine inan biri de sol görüşe sahip olabilir …” (Prof. Mahmud Erol Kılıç)
… Abdestli sosyalistleri, Türk Solunu ve sosyalizmi anlamak için…
Sosyalizm İslam’a uyar mı? (Tartışma)
Bir yanda zekât üzerinden eşitlikçi bir İslâm yorumu yapan anti-kapitalist Müslümanlar. Diğer tarafta bir türlü iktidar olamayan, sosyalizmi bilmeyen, kemalizmi demokrasi zanneden devletçi, hatta darbe yanlısı bir Türk solu.
Türk solu geçmişiyle yüzleşemekten korkuyor. Solcunun solcuyu katlettiği 1 Mayıs 1977 bir tabu. Deniz Gezmiş’in ulusalcı duruşunu da eleştiremiyorlar. Evet… Türk solcuları iktidara yürümek için bir koltuk değneğine muhtaçlar. Peki ya İslâm? Sosyalizm İslâm’a ne kazandırabilir? Sosyalist devletlerin Müslümanlara yaptığı onca eziyetten sonra Müslümanlar sosyalizm ile ittifak yapabilir mi? Derin Düşünce okurları tartıştılar, biz de kitaplaştırdık. Buradan indirebilirsiniz.
Kendini « sol » olarak tarif eden hareketler hiç olmadıkları kadar zayıf ve bölünmüş bir tablo çiziyorlar bugün. Türk Solu Dergisi’nin ırkçı söylemlerinden CHP’nin darbe çağrılarına uzanan bir kafa karışıklığı hakim. Muhalefet boşluğunun müzmin bir hastalığa dönüştüğü şu dönemde Türk solu bu boşluğa talip olabilir mi? Daha önce Dikkat Kitap kategorisinde yayınladığımız Pozitivizm Eleştirisi gibi bu kitap da Türkiye’deki sola tarafsız bakan bir çalışma. İyimser görüşler kadar geçmişe dönük ağır eleştiriler de var. İlginize sunduğumuz 82 sayfalık bu kitap Türkiye’deki “sol” grupların sorgulamalarına, projelerine ışık tutmak amacıyla derlenmiş makalelerden oluşuyor. Kitabı buradan indirebilir ve paylaşabilirsiniz. Ele alınan başlıca konular: Solda özgürlükçü hareketler, 68 Kuşağı, Devrimci sol, Kemalizm, ulusalcı sol akımlar, Sol ve İslâm, Cumhuriyet Gazetesi.
Etrafınızda “ben solcuyum” diyen kaç kişi var? Birgün Ya da Cumhuriyet Gazetesi, Türk Solu Dergisi okuyan? Yürüyüşlerde Marx, Lenin, Deniz Gezmiş ve Atatürk posterlerini yanyana taşıyan kişileri tanıyor musunuz? İşçi sendikalarında aktif rol oynayan dostlarınız var mı? Bu insanlar hasretle beklediğimiz sol muhalefeti kuramadılar bir türlü. Neden?
Marxist ve Marxçı (Marx’a dair ama marxist olmayan) miras ile yüzleşmedi Türk solcuları. Oysa Marx anlaşılmadan hiç bir sol projenin anlaşılmasına da imkân yok. Leninist, Stalinist, Maoist… Hatta Kuzey Avrupa’nın sosyal demokrat modellerini de çözemezsiniz. Marx’ın bıraktığı yerden devam edenleri anlamak için de gerekli bu okuma; dünya soluna bugünkü şeklini veren düşünürleri anlamak için: Rosa Luxemburg, Ernst Thälmann, Georg Lukács, Max Adler, Karl Renner, Otto Bauer, Walter Benjamin, Jürgen Habermas,… Buradan indirebilirsiniz.
